Darmgezondheid en Menstruatie: De Invloed van je Darmen op je Hormonen

Peter de Vroed
23 april 2025


Een gezonde menstruatiecyclus wordt gereguleerd door een complex samenspel van hormonen, waaronder oestrogeen, progesteron, testosteron en cortisol. Wat veel vrouwen niet weten, is dat de gezondheid van de darmen een cruciale rol speelt in de hormoonbalans. Een verstoorde darmgezondheid kan leiden tot hormonale disbalans, pijnlijke menstruaties, onregelmatige cycli en zelfs problemen tijdens de overgang. In dit artikel onderzoeken we het verband tussen darmgezondheid en menstruatie, onderbouwd met wetenschappelijke studies.

De Darm-Hormoon Connectie

1. Oestrogeenafbraak en het Microbioom

Onze darmbacteriën spelen een sleutelrol in de afbraak en recycling van oestrogeen via het estroboloom—een verzameling bacteriën die betrokken zijn bij het metaboliseren van oestrogeen. Wanneer de darmflora uit balans is (dysbiose), kan dit leiden tot:

  • Oestrogeendominantie: Een teveel aan oestrogeen kan zware, pijnlijke menstruaties en PMS veroorzaken (Baker et al., 2017).

  • Minder efficiënte oestrogeenafvoer: Hierdoor kunnen hormonen zich ophopen, wat het risico op endometriose en PCOS verhoogt (Plottel & Blaser, 2011).

Bronnen:

  • Baker, J. M., Al-Nakkash, L., & Herbst-Kralovetz, M. M. (2017). "Estrogen–gut microbiome axis: Physiological and clinical implications." Maturitas, 103, 45-53.

  • Plottel, C. S., & Blaser, M. J. (2011). "Microbiome and malignancy." Cell Host & Microbe, 10(4), 324-335.

2. Ontstekingen en Hormonale Disbalans

Een lekkende darm (leaky gut) officiële benaming is hyperpermeabele darm, kan chronische ontstekingen veroorzaken, wat de hypothalamus-hypofyse-bijnieras (HPA-as) verstoort. Dit beïnvloedt:

  • Cortisolproductie: Chronische stress door darmproblemen kan progesteron (een belangrijk hormoon voor een regelmatige cyclus) verlagen (Sapolsky, 2004).

  • Prostaglandinen: Een ongezond microbioom kan leiden tot hogere prostaglandinespiegels, wat menstruatiepijn (dysmenorroe) verergert (Mazur-Bialy et al., 2017).

Bronnen:

  • Sapolsky, R. M. (2004). "Why zebras don’t get ulcers." Henry Holt and Company.

  • Mazur-Bialy, A. I., et al. (2017). "The role of intestinal Alkaline Phosphatase in inflammatory disorders of gastrointestinal tract." Mediators of Inflammation, 2017.

3. PCOS en Darmgezondheid

Vrouwen met PCOS (Polycysteus Ovarium Syndroom) hebben vaak een veranderd darmmicrobioom, wat bijdraagt aan:

  • Insulineresistentie: Slechte darmbacteriën kunnen de glucosestofwisseling verstoren, wat PCOS-symptomen verergert (Tremellen & Pearce, 2019).

  • Testosteronverhoging: Darmbacteriën beïnvloeden de omzetting van androgenen, wat acne en overbeharing kan veroorzaken (Torres et al., 2018).

Bronnen:

  • Tremellen, K., & Pearce, K. (2019). "Dysbiosis of Gut Microbiota (DOGMA)—a novel theory for the development of Polycystic Ovarian Syndrome." Medical Hypotheses, 129, 109218.

  • Torres, P. J., et al. (2018). "Gut microbial diversity in women with polycystic ovary syndrome correlates with hyperandrogenism." The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism, 103(4), 1502-1511.

4. Overgang en Darmgezondheid

Tijdens de overgang verandert de hormoonhuishouding drastisch. Een gezonde darmflora kan helpen door:

  • Fyto-oestrogenen om te zetten: Sommige darmbacteriën zetten plantaardige oestrogenen (uit lijnzaad en soja) om in actieve vormen die opvliegers verminderen (Clavel et al., 2014).

  • Serotonineproductie: 90% van serotonine (een stemmingsregulator) wordt in de darmen gemaakt. Een slechte darmgezondheid kan depressie en slaapproblemen verergeren (Yano et al., 2015).

Bronnen:

  • Clavel, T., et al. (2014). "The gut microbiota and estrogen metabolism in health and disease." Current Opinion in Endocrinology, Diabetes and Obesity, 21(5), 385-391.

  • Yano, J. M., et al. (2015). "Indigenous bacteria from the gut microbiota regulate host serotonin biosynthesis." Cell, 161(2), 264-276.

Hoe Verbeter je je Darmgezondheid voor een Menstruatie die minder klachten geeft?

  1. Probiotica & Prebiotica: Eet gefermenteerde voeding (kefir, kimchi) en vezels (prebiotica) om goede bacteriën te voeden.

  2. Vermijd Suiker en Bewerkte Voeding: Deze verstoren het microbioom en bevorderen ontstekingen.

  3. Ondersteun de Lever: Kruisbloemige groenten (broccoli, boerenkool) helpen bij de ontgifting van overtollige hormonen.

  4. Stressmanagement: Chronische stress verergert darmproblemen en hormonale disbalans.

Conclusie

Een gezonde darmflora is essentieel voor een regelmatige, pijnvrije menstruatie en een soepele overgang. Door je darmen te ondersteunen, kun je hormonale klachten verminderen en je algehele welzijn verbeteren.


Test hier jouw cyclus gerelateerde klachten


Test hier jouw hormonen met de hormoontest van Rineke Dijkinga