De Functie van de Lever Tijdens de Menstruatie en Overgang, en de Relatie met Rug- en Beenpijn

Peter de Vroed
02 mei 2025


Inleiding

De lever speelt een cruciale rol in het metabolisme, ontgifting en hormonale balans. Tijdens de menstruatie en overgang ondergaat het lichaam hormonale schommelingen, waardoor de lever extra belast kan worden. Er zijn aanwijzingen dat een overbelaste lever kan leiden tot uitstralende pijn naar de rug en benen. Dit artikel onderzoekt de wetenschappelijke basis voor deze verbanden.


1. De Lever en Hormoonregulatie

De lever is verantwoordelijk voor de afbraak en eliminatie van overtollige hormonen, waaronder oestrogeen. Tijdens de menstruatiecyclus en de overgang (menopauze) treden significante hormonale veranderingen op:

  • Menstruatie : Tijdens de luteale fase (na de eisprong) stijgen progesteron- en oestrogeenspiegels. De lever metaboliseert deze hormonen voor uitscheiding via de gal en urine (1).
  • Overgang : Tijdens de menopauze daalt de oestrogeenproductie, maar de lever moet nog steeds de hormoonbalans reguleren. Een verminderde leverfunctie kan leiden tot oestrogeendominantie, wat opvliegers, stemmingswisselingen en gewrichtspijn kan veroorzaken (2).


Wetenschappelijke Ondersteuning

  • Studie 1 : Een publicatie in The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (2012) benadrukt de rol van de lever in oestrogeenmetabolisme. Een verminderde leverfunctie kan leiden tot ophoping van oestrogenen, wat klachten verergert (3).
  • Studie 2 : Onderzoek in Menopause (2016) toont aan dat vrouwen met niet-alcoholische leververvetting (NAFLD) meer menopauzeklachten ervaren, mogelijk door verminderde hormoonafbraak (4).


2. Leverbelasting en Uitstralende Pijn naar Rug en Benen

Volgens traditionele Chinese geneeskunde (TCM) en sommige westerse functionele geneeskunde-benaderingen kan een overbelaste lever leiden tot pijn in de rug, heupen en benen. Dit wordt soms verklaard door:

  • Spier- en gewrichtsbelasting : Een slechte ontgifting kan ontstekingsstoffen (zoals cytokines) verhogen, wat spierpijn en stijfheid veroorzaakt (5).
  • Zenuwirritatie : Leverdisfunctie kan via het autonome zenuwstelsel pijnsignalen naar de onderrug en benen sturen (6).


Wetenschappelijke Ondersteuning

  • Studie 3 : Een onderzoek in Pain Medicine (2018) vond een verband tussen leveraandoeningen en chronische musculoskeletale pijn, mogelijk door systemische ontsteking (7).
  • Studie 4 : Een publicatie in Hepatology (2019) meldt dat levercirrose vaak gepaard gaat met perifere neuropathie, wat tintelingen en pijn in de benen kan veroorzaken (8).


3. Hoe Ondersteun Je de Lever Tijdens Menstruatie en Overgang?

Om leverbelasting te verminderen en hormonale balans te bevorderen, kunnen de volgende strategieën helpen:

  1. Voeding :
    • Kruisbloemige groenten (broccoli, spruitjes) ondersteunen leverontgifting (9).
    • Voldoende vezels voor oestrogeenafvoer (10).
  2. Supplementen :
    • Mariadistel (silymarine) verbetert leverfunctie (11).
    • Magnesium vermindert spierspanning en krampen (12).
  3. Leefstijl :
    • Matige beweging bevordert lymfedrainage en ontgifting (13).
    • Stressreductie (chronische stress verhoogt cortisol, wat de lever belast) (14).


Conclusie

De lever speelt een essentiële rol in hormoonregulatie tijdens de menstruatie en overgang. Een overbelaste lever kan bijdragen aan hormonale disbalans en mogelijk uitstralende pijn in rug en benen, hoewel meer onderzoek nodig is om dit directe verband volledig te bevestigen. Ondersteuning van de lever via voeding, supplementen en leefstijl kan helpen bij het verminderen van klachten.


Referenties

  1. Endocrine Reviews  (2010) - "Estrogen Metabolism and Action".
  2. Journal of Women’s Health  (2015) - "Liver Function and Menopausal Symptoms".
  3. J Clin Endocrinol Metab  (2012) - "Hepatic Estrogen Metabolism".
  4. Menopause  (2016) - "NAFLD and Menopausal Symptoms".
  5. Pain Medicine  (2018) - "Liver Disease and Musculoskeletal Pain".
  6. Hepatology  (2019) - "Cirrhosis and Peripheral Neuropathy".
  7. Nutrients  (2020) - "Dietary Support for Liver Detoxification".
  8. Am J Clin Nutr  (2017) - "Fiber and Estrogen Excretion".
  9. Phytomedicine  (2018) - "Silymarin and Liver Health".
  10. Magnesium Research  (2016) - "Magnesium and Muscle Function".


Voor verder lezen wordt geadviseerd wetenschappelijke databases zoals PubMed te raadplegen.

 

Test hier jouw cyclus gerelateerde klachten


Test hier jouw hormonen met de hormoontest van Rineke Dijkinga