Over Wetenschap, Vooroordelen en de Moed om Vragen te Stellen

De Complexiteit van Verandering

Door Peter de Vroed

Het Dilemma van de Buitenstaander

Wanneer spreekt een man over onderwerpen die voornamelijk vrouwen aangaan? Wanneer zwijgt hij? Deze vraag houdt me regelmatig bezig, vooral omdat mijn werk me dagelijks confronteert met de realiteit dat veel vrouwen te maken hebben met misverstanden, incomplete informatie en soms zelfs ontoereikende aandacht rondom hun menstruatiecyclus.

Als man die zich bezighoudt met vrouwengezondheid bevind ik me in een paradox. Enerzijds zie ik vanuit mijn onderzoek – gebaseerd op data van meer dan 135.000 vrouwen – patronen en mogelijkheden die nog onvoldoende worden benut. Anderzijds ben ik me er voortdurend van bewust dat ik als man nooit de persoonlijke ervaring zal hebben van een menstruatiecyclus, van de maandelijkse realiteit die miljoenen vrouwen delen en die zoveel invloed heeft op hun dagelijks leven.

De Wetenschap Spreekt

De cijfers liegen niet. Uit grootschalig onderzoek blijkt keer op keer dat er nog altijd een grote kloof bestaat tussen wat we wetenschappelijk weten over de vrouwelijke cyclus en hoe deze kennis wordt toegepast in de praktijk. Vrouwen krijgen te vaak te horen dat hun ervaringen “normaal” zijn, terwijl er ruimte is voor een dieper begrip en betere ondersteuning gebaseerd op beschikbare inzichten.

Deze kloof tussen beschikbare kennis en praktijktoepassing is niet alleen een uitdaging binnen de gezondheidszorg – het is ook een maatschappelijk probleem. Het gaat over hoe we als samenleving omgaan met vrouwengezondheid, over welke ruimte er is voor nuance in complexe discussies, en over de vraag wie er mag meepraten over onderwerpen die traditioneel als “vrouwenzaken” worden beschouwd. Het raakt aan bredere thema's zoals inclusiviteit, representatie en de waarde die we hechten aan persoonlijke verhalen in combinatie met objectieve data.

Het Spanningsveld van Innovatie

Elke keer dat nieuwe inzichten bestaande denkbeelden uitdagen, ontstaat er wrijving. Dat is inherent aan vooruitgang en aan het proces van leren en aanpassen. Maar die wrijving wordt extra geladen wanneer het gaat over onderwerpen die zo nauw verbonden zijn met identiteit, ervaring en emotie als de menstruatiecyclus, een aspect van het leven dat voor velen zowel een bron van kracht als van frustratie kan zijn.

Ik begrijp die gevoeligheid volledig. Eeuwenlang zijn vrouwen niet serieus genomen in hun eigen ervaringen met hun lichaam. Hun verhalen werden weggewuifd, hun cyclus werd gereduceerd tot een hindernis in plaats van een natuurlijk proces dat respect verdient en dat deel uitmaakt van de bredere diversiteit van het menselijk lichaam. In die context is het logisch dat er argwaan bestaat tegenover iedereen – man of vrouw – die beweert te weten wat het beste is voor vrouwen. Het is een erfenis van historische ongelijkheden die we nog steeds moeten aanpakken, en die ons uitnodigt om met meer empathie en openheid te luisteren.

De Prijs van het Debat

De realiteit van publiek debat in 2025 is genadeloos. Nuance verdwijnt in 280 karakters. Complexe onderwerpen worden teruggebracht tot zwart-wit stellingen. En wie zich waagt aan controversiële terreinen, moet rekenen op persoonlijke aanvallen die vaak weinig meer te maken hebben met de inhoud van het debat, maar eerder met emoties, vooroordelen of de dynamiek van online interacties.

Dit mechanisme schaadt niet alleen individuen – het schaadt ook de vooruitgang zelf. Wanneer onderzoekers, experts of andere professionals bang worden om hun bevindingen te delen uit vrees voor publieke verontwaardiging, dan verliezen we allemaal. Dan blijven vrouwen langer zitten met beperkte inzichten omdat de mensen met relevante kennis zwijgen uit zelfbescherming. Het remt de uitwisseling van ideeën af en versterkt juist de kloof die we proberen te overbruggen, in plaats van die te verkleinen door middel van open en eerlijke gesprekken.

Verantwoordelijkheid en Kwetsbaarheid

Ik maak fouten. Ik ben niet perfect in hoe ik communiceer, en mijn perspectief als man betekent dat ik blinde vlekken heb die vrouwen direct kunnen zien en die ik misschien over het hoofd zie. Dat erken ik volledig, en ik blijf leren van de feedback die ik krijg – ook van de harde kritiek die soms pijnlijk is, maar waardevol omdat het me scherper maakt.

Maar ik weiger te stoppen met het delen van onderzoeksresultaten die vrouwen kunnen helpen, alleen omdat die resultaten soms ingaan tegen gevestigde opvattingen of conventionele wijsheden. De 135.000 vrouwen die hebben deelgenomen aan ons onderzoek verdienen het dat hun ervaringen en data worden gehoord, ook als dat ongemakkelijke vragen oproept of bestaande aannames op losse schroeven zet. Het is een verantwoordelijkheid die ik draag, niet alleen naar hen toe, maar ook naar de bredere gemeenschap die baat heeft bij een rijkere, meer geïnformeerde discussie.

Een Uitnodiging tot Dialoog

Echte vooruitgang ontstaat niet door het wegmoffelen van meningsverschillen, maar door er constructief mee om te gaan. Het betekent erkennen dat verschillende perspectieven waarde kunnen hebben, ook als ze komen van onverwachte hoeken of van mensen die niet dezelfde ervaringen delen. Het vraagt om een balans tussen persoonlijke authenticiteit en collectieve wijsheid.

Ik nodig iedereen uit – critici en supporters – om verder te kijken dan personen en zich te richten op de inhoud. Laten we discussiëren over de data, over de implicaties van onderzoek, over hoe we vrouwengezondheid kunnen verbeteren door middel van betere informatievoorziening en ondersteuning. Laten we dat doen met respect voor elkaars expertise en ervaring, maar ook met de moed om moeilijke vragen te stellen en antwoorden te zoeken die verder gaan dan oppervlakkige oplossingen. Dialoog is geen luxe, maar een noodzaak voor duurzame verandering.

De Weg Vooruit

Vrouwen verdienen betere zorg, meer begrip en grotere autonomie over hun eigen lichaam en gezondheid. Daar zijn we het allemaal over eens, en dat vormt de basis voor een gedeeld doel. De vraag is niet óf we vooruitgang willen, maar hóe we die het beste kunnen realiseren, rekening houdend met de diversiteit van ervaringen en de complexiteit van het onderwerp.

Dat vereist ruimte voor onderzoek, voor kritisch denken, en ja, ook voor debat. Het vereist de bereidheid om gevestigde denkbeelden ter discussie te stellen, ook als dat ongemakkelijk is en weerstand oproept. En het vereist van ons allemaal – mannen en vrouwen – dat we ons richten op wat vrouwen echt helpt, in plaats van op wie er gelijk heeft of wiens stem het luidst klinkt. We moeten prioriteit geven aan samenwerking boven concurrentie, en aan feiten boven fictie.

De wetenschap kent geen geslacht. Data discrimineert niet. Maar de toepassing ervan gebeurt door mensen, met al hun vooroordelen en beperkingen. Laten we ervoor zorgen dat we die menselijke factor erkennen, zonder daarbij de waarde van objectief onderzoek uit het oog te verliezen. Het is een oproep tot balans: tussen hart en hoofd, tussen ervaring en analyse.

Want uiteindelijk gaat het niet om mij, of om mijn critici. Het gaat om de miljoenen vrouwen die elke maand te maken hebben met hun cyclus, en die recht hebben op de best mogelijke informatie en zorg. Het gaat om een wereld waarin hun stemmen niet alleen gehoord worden, maar ook serieus genomen en geïntegreerd in bredere gesprekken over gezondheid en welzijn.

Daar blijf ik me voor inzetten, ondanks de tegenwind, en met de nederigheid die past bij de complexiteit van dit onderwerp en soms met een veel te grote mond – want stilte is geen optie als er zoveel te winnen valt.

Peter de Vroed

Disclaimer: "De inhoud op deze website is bedoeld voor educatieve doeleinden en biedt geen medische diagnose, behandeling of advies. Bij menstruatie- of overgangsklachten, raadpleeg een huisarts of specialist. Wij zijn geen medische professionals en onze diensten vervangen geen professionele zorg."