Over Wetenschap, Vooroordelen en de Moed om Vragen te Stellen

De Complexiteit van Verandering: 

Door Peter de Vroed

Het Dilemma van de Buitenstaander

Wanneer spreekt een man over vrouwenonderwerpen? Wanneer zwijgt hij? Deze vraag houdt me regelmatig bezig, vooral omdat mijn werk me dagelijks confronteert met de realiteit dat veel vrouwen te maken hebben met misverstanden, incomplete informatie en soms zelfs inadequate zorg rondom hun menstruatiecyclus.

Als man die zich bezighoudt met vrouwengezondheid bevind ik me in een paradox. Enerzijds zie ik vanuit mijn onderzoek - gebaseerd op data van meer dan 135.000 vrouwen - patronen en mogelijkheden die nog onvoldoende worden benut. Anderzijds ben ik me er voortdurend van bewust dat ik als man nooit de persoonlijke ervaring zal hebben van een menstruatiecyclus, van de maandelijkse realiteit die miljoenen vrouwen delen.

De Wetenschap Spreekt

De cijfers liegen niet. Uit grootschalig onderzoek blijkt keer op keer dat er nog altijd een grote kloof bestaat tussen wat we wetenschappelijk weten over de vrouwelijke cyclus en hoe deze kennis wordt toegepast in de praktijk. Vrouwen krijgen te vaak te horen dat hun klachten “normaal” zijn, terwijl gerichte interventies wel degelijk mogelijk zijn.

Deze verschil tussen beschikbare kennis en praktijktoepassing is niet alleen een medisch probleem - het is ook een maatschappelijk probleem. Het gaat over hoe we als samenleving omgaan met vrouwengezondheid, over welke ruimte er is voor nuance in complexe discussies, en over de vraag wie er mag meepraten over onderwerpen die traditioneel als “vrouwenzaken” worden beschouwd.

Het Spanningsveld van Innovatie

Elke keer dat nieuwe inzichten bestaande denkbeelden uitdagen, ontstaat er wrijving. Dat is inherent aan vooruitgang. Maar die wrijving wordt extra geladen wanneer het gaat over onderwerpen die zo nauw verbonden zijn met identiteit, ervaring en emotie als de menstruatiecyclus.

Ik begrijp die gevoeligheid. Eeuwenlang zijn vrouwen niet serieus genomen in hun eigen ervaringen met hun lichaam. Hun klachten werden weggewuifd, hun cyclus werd gereduceerd tot een hindernis in plaats van een natuurlijk proces dat respect verdient. In die context is het logisch dat er argwaan bestaat tegenover iedereen - man of vrouw - die beweert te weten wat het beste is voor vrouwen.

De Prijs van het Debat

De realiteit van publiek debat in 2025 is genadeloos. Nuance verdwijnt in 280 karakters. Complexe onderwerpen worden teruggebracht tot zwart-wit stellingen. En wie zich waagt aan controversiële terreinen, moet rekenen op persoonlijke aanvallen die vaak weinig meer te maken hebben met de inhoud van het debat.

Dit mechanisme schaadt niet alleen individuen - het schaadt ook de vooruitgang zelf. Wanneer onderzoekers, artsen of andere professionals bang worden om hun bevindingen te delen uit vrees voor publieke verontwaardiging, dan verliezen we allemaal. Dan blijven vrouwen langer zitten met suboptimale zorg omdat de mensen met relevante kennis zwijgen uit zelfbescherming.

Verantwoordelijkheid en Kwetsbaarheid

Ik maak fouten. Ik ben niet perfect in hoe ik communiceer, en mijn perspectief als man betekent dat ik blinde vlekken heb die vrouwen direct kunnen zien. Dat erken ik volledig, en ik blijf leren van de feedback die ik krijg - ook van de harde kritiek.

Maar ik weiger te stoppen met het delen van onderzoeksresultaten die vrouwen kunnen helpen, alleen omdat die resultaten soms ingaan tegen gevestigde opvattingen. De 135.000 vrouwen die hebben deelgenomen aan ons onderzoek verdienen het dat hun ervaringen en data worden gehoord, ook als dat ongemakkelijke vragen oproept.

Een Uitnodiging tot Dialoog

Echte vooruitgang ontstaat niet door het wegmoffelen van meningsverschillen, maar door er constructief mee om te gaan. Het betekent erkennen dat verschillende perspectieven waarde kunnen hebben, ook als ze komen van onverwachte hoeken.

Ik nodig iedereen uit - critici en supporters - om verder te kijken dan personen en zich te richten op de inhoud. Laten we discussiëren over de data, over de implicaties van onderzoek, over hoe we vrouwengezondheid kunnen verbeteren. Laten we dat doen met respect voor elkaars expertise en ervaring, maar ook met de moed om moeilijke vragen te stellen.

De Weg Vooruit

Vrouwen verdienen betere zorg, meer begrip en grotere autonomie over hun eigen lichaam en gezondheid. Daar zijn we het allemaal over eens. De vraag is niet óf we vooruitgang willen, maar hóe we die het beste kunnen realiseren.

Dat vereist ruimte voor onderzoek, voor kritisch denken, en ja, ook voor debat. Het vereist de bereidheid om gevestigde denkbeelden ter discussie te stellen, ook als dat ongemakkelijk is. En het vereist van ons allemaal - mannen en vrouwen - dat we ons richten op wat vrouwen echt helpt, in plaats van op wie er gelijk heeft.

De wetenschap kent geen geslacht. Data discrimineert niet. Maar de toepassing ervan gebeurt door mensen, met al hun vooroordelen en beperkingen. Laten we ervoor zorgen dat we die menselijke factor erkennen, zonder daarbij de waarde van objectief onderzoek uit het oog te verliezen.

Want uiteindelijk gaat het niet om mij, of om mijn critici. Het gaat om de miljoenen vrouwen die elke maand te maken hebben met hun cyclus, en die recht hebben op de best mogelijke informatie en zorg. 

Daar blijf ik me voor inzetten, ondanks de tegenwind, en met de nederigheid die past bij de complexiteit van dit onderwerp en soms met een veel te grote mond.

Peter de Vroed