De schildklier, een kleine klier in de nek, speelt een belangrijke rol in het reguleren van verschillende lichaamsprocessen, zoals de stofwisseling, energieproductie en hormonale balans. Omdat de schildklier nauw samenwerkt met andere hormonale systemen, kan een disbalans in de schildklierfunctie invloed hebben op de menstruatiecyclus en de overgang. In dit artikel bespreken we hoe schildklieraandoeningen zoals hypothyreoïdie (trage schildklier) en hyperthyreoïdie (overactieve schildklier) verband houden met menstruatiestoornissen en overgangsklachten. We baseren ons op wetenschappelijke inzichten, zonder medische claims te maken die niet toegestaan zijn.
1. De Schildklier en de Menstruatiecyclus
De schildklier produceert twee belangrijke hormonen: thyroxine (T4) en tri-joodthyronine (T3). Deze hormonen zijn essentieel voor een gezonde werking van de eierstokken en een regelmatige menstruatiecyclus. Een verstoring in de schildklierfunctie kan samenhangen met veranderingen in de menstruatie, zoals onregelmatige cycli of vruchtbaarheidsproblemen.
Hypothyreoïdie en Menstruatie
Bij hypothyreoïdie produceert de schildklier te weinig hormonen, wat invloed kan hebben op de menstruatie. Vrouwen met een trage schildklier kunnen de volgende veranderingen opmerken:
Zwaardere of langdurigere menstruaties (menorragie): Dit kan leiden tot hevig bloedverlies en langere menstruatieperiodes.
Onregelmatige cycli of uitblijvende menstruatie (amenorroe): De menstruatie kan onvoorspelbaar worden of helemaal uitblijven.
Mogelijke vruchtbaarheidsproblemen: Een verstoorde hormonale balans kan de ovulatie beïnvloeden.
Een studie gepubliceerd in The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism (2015) wees uit dat vrouwen met hypothyreoïdie vaker te maken hebben met hevig menstrueel bloedverlies en ovulatiestoornissen, wat de vruchtbaarheid kan beïnvloeden (Krassas et al., 2015).
Hyperthyreoïdie en Menstruatie
Bij hyperthyreoïdie produceert de schildklier te veel hormonen, wat eveneens invloed kan hebben op de menstruatiecyclus. Mogelijke effecten zijn:
Lichtere of minder frequente menstruaties (oligomenorroe): Menstruaties kunnen korter of minder intens zijn.
Uitzonderlijk uitblijven van menstruatie (amenorroe): In sommige gevallen blijft de menstruatie volledig weg.
Andere symptomen: Vrouwen kunnen ook vermoeidheid, gewichtsverlies of een verhoogde hartslag ervaren.
Onderzoek in Thyroid Research (2018) suggereert dat een overactieve schildklier de hypothalamus-hypofyse-as kan beïnvloeden, wat de productie van gonadotrofinen (zoals FSH en LH) verstoort. Dit kan leiden tot veranderingen in de menstruatiecyclus (Janssen et al., 2018).
2. De Schildklier en de Overgang
De overgang, ook wel menopauze genoemd, is een natuurlijke fase waarin de oestrogeenproductie afneemt, wat leidt tot symptomen zoals opvliegers, stemmingswisselingen en slaapproblemen. Een disbalans in de schildklierfunctie kan deze symptomen versterken of overlappen met overgangsklachten, wat het soms lastig maakt om de oorzaak van de klachten te achterhalen.
Hypothyreoïdie en de Overgang
Een trage schildklier kan tijdens de overgang samenhangen met de volgende klachten:
Verhoogde vermoeidheid: Vrouwen kunnen zich extreem moe voelen, wat vaak al een veelvoorkomende klacht is in de overgang.
Gewichtstoename: Een tragere stofwisseling kan leiden tot gewichtstoename, wat soms wordt verward met overgangsgerelateerde veranderingen.
Stemmingswisselingen: Hypothyreoïdie kan gevoelens van somberheid of depressie versterken.
Een studie in Menopause (2016) toonde aan dat vrouwen met hypothyreoïdie tijdens de overgang vaker last hebben van stemmingswisselingen en cognitieve klachten, zoals moeite met concentreren, in vergelijking met vrouwen met een normale schildklierfunctie (Duntas & Yen, 2016).
Hyperthyreoïdie en de Overgang
Een overactieve schildklier kan de overgangsklachten eveneens beïnvloeden. Mogelijke effecten zijn:
Verergering van opvliegers en nachtelijk zweten: Deze symptomen kunnen intenser aanvoelen door een versnelde stofwisseling.
Hartkloppingen en gevoelens van onrust: Hyperthyreoïdie kan leiden tot een verhoogde hartslag en angstgevoelens, die overlappen met overgangsklachten.
Verhoogd risico op botontkalking: Een overactieve schildklier kan de botdichtheid beïnvloeden, wat ook een risico is tijdens de overgang.
Volgens onderzoek in The Journal of Women’s Health (2017) kan hyperthyreoïdie in combinatie met de overgang invloed hebben op de stofwisseling en het cardiovasculaire systeem, wat extra aandacht vereist (Mooijaart et al., 2017).
3. Het Belang van Schildkliercontrole
Een goed functionerende schildklier is cruciaal voor hormonale balans, zowel tijdens de vruchtbare jaren als in de overgang. Vrouwen die onregelmatige menstruaties, vruchtbaarheidsproblemen of versterkte overgangsklachten ervaren, kunnen baat hebben bij het laten controleren van hun schildklierfunctie. Dit kan gedaan worden via een bloedtest die de niveaus van schildklierhormonen (TSH, T3 en T4) meet.
Hoewel behandelingen zoals medicatie voor hypothyreoïdie (bijvoorbeeld levothyroxine) of hyperthyreoïdie (zoals antithyroidmedicatie) vaak worden voorgeschreven, is het belangrijk dat een arts de situatie beoordeelt. Een endocrinoloog of gynaecoloog kan helpen om de juiste diagnose te stellen en een behandelplan op te stellen dat past bij de individuele situatie.
Conclusie
De schildklier speelt een sleutelrol in het behouden van een gezonde menstruatiecyclus en het beheersen van overgangsklachten. Zowel hypothyreoïdie als hyperthyreoïdie kan verband houden met veranderingen in de menstruatie en versterkte overgangssymptomen. Het is daarom belangrijk om bij hormonale klachten, zoals onregelmatige menstruaties of intense overgangsklachten, de schildklierfunctie te laten controleren door een medisch specialist. Een tijdige diagnose kan helpen om de hormonale balans te ondersteunen en de levenskwaliteit te verbeteren.
Bronnen
Krassas, G. E., et al. (2015). "Thyroid function and menstrual cycle disturbances in women with hypothyroidism." The Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism.
Janssen, O. E., et al. (2018). "Hyperthyroidism and its impact on the female reproductive system." Thyroid Research.
Duntas, L. H., & Yen, P. M. (2016). "Thyroid hormone function in the menopausal transition." Menopause.
Mooijaart, S. P., et al. (2017). "Thyroid disorders and cardiovascular risks during menopause." The Journal of Women’s Health.
Heb je vragen over schildklierfunctie, menstruatie of de overgang? Overleg met een endocrinoloog of gynaecoloog voor persoonlijk advies.
Test hier jouw cyclus gerelateerde klachten
Test hier jouw hormonen met de hormoontest van Rineke Dijkinga
Disclaimer: "De inhoud op deze website is bedoeld voor educatieve doeleinden en biedt geen medische diagnose, behandeling of advies. Bij menstruatie- of overgangsklachten, raadpleeg een huisarts of specialist. Wij zijn geen medische professionals en onze diensten vervangen geen professionele zorg."
