Artikel 1 van 12:
Reeks: Menstruatie - Wie Neemt Nu Eindelijk Verantwoordelijkheid?
Na 11 jaar onderzoek onder 135.000 vrouwen over menstruatieklachten ben ik tot een conclusie gekomen: iedereen faalt. Niet uit slechte bedoelingen, maar omdat niemand écht zijn verantwoordelijkheid neemt. De komende weken neem ik alle betrokken partijen onder de loep. Vandaag: de huisarts.
In deze reeks:
- Huisartsen (vandaag)
- Specialisten en gynaecologen
- Vrouwen zelf
- De maatschappij
- Complementaire zorg
- Mannen
- De overheid
- Big Pharma
- De voedingsindustrie
- Onderwijs
- Media en entertainment
- Werkgevers
"Het Hoort Erbij" De Vier Woorden Die Alles Verzieken
Laten we beginnen bij het begin: de huisarts. Voor veel vrouwen met menstruatieklachten is dit het eerste aanspreekpunt. En helaas ook vaak het eindpunt. Want daar valt in veel gevallen de magische zin: "Het hoort er nu eenmaal bij."
Als er ooit een zin was die een eigen waarschuwingslabel zou moeten krijgen, dan is het deze wel. Hij is verantwoordelijk voor meer normalisering van pijn dan welke actiefilm ook. En het rare is: veel huisartsen menen het nog goed ook.
Het Nederlands Huisartsen Genootschap: De Afwezige Richtlijn
Het Nederlands Huisartsen Genootschap (NHG) stelt richtlijnen op voor allerlei klachten. Van keelpijn tot teen-schimmel, er is voor bijna alles wel een protocol. Maar voor menstruatieklachten? Crickets.
Er zijn geen duidelijke richtlijnen die onderscheid maken tussen:
- Vervelend maar normaal (lichte krampen, beetje moe)
- Aan de heftige kant (stevige pijn, flink bloedverlies)
- Echt niet oké (PMDD, endometriose, PCOS)
Het gevolg? Een enorme grijze zone waarin huisartsen zelf moeten bepalen wat normaal is. En omdat ze daar vaak niet voor zijn opgeleid, wordt in veel gevallen standaard gekozen voor: "Het hoort erbij, hier is een doosje ibuprofen."
De Standaard Gereedschapskist: Ibuprofen en De Pil
Laten we even naar de standaard-aanpak kijken bij menstruatieklachten:
Stap 1: "Het hoort erbij" Stap 2: Ibuprofen voorschrijven Stap 3: Als dat niet helpt: de anticonceptiepil Stap 4: Als dát niet helpt: doorverwijzen (soms, na jaren)
Nu ben ik geen huisarts, maar ik heb wel een vraag: sinds wanneer wordt pijn veroorzaakt door een tekort aan ibuprofen? Dat is ongeveer net zo logisch als beweren dat hoofdpijn komt door een aspirine-deficiëntie.
En de pil? Ja, die kan symptomen maskeren. Maar het lost vaak de onderliggende oorzaak niet op. Plus: hormonale anticonceptie kent in veel gevallen behoorlijke bijwerkingen. Stemmingswisselingen, verminderd libido, verhoogd risico op trombose, het lijstje is lang.
Maar goed, pillen zijn makkelijk. Snel. Efficiënt. En, en hier komt de olifant in de kamer, lucratief voor de farmaceutische industrie.
Big Pharma: De Olifant Die We Even Moeten Benoemen
Oké, dit wordt even spannend. De farmaceutische industrie heeft – laten we eerlijk zijn – een nogal groot financieel belang bij het idee dat menstruatieklachten vooral met pillen opgelost moeten worden.
Een pil per dag voor tien, twintig jaar? Da's een mooi stabiel verdienmodel.
Betekent dit dat alle huisartsen corrupt zijn en Big Pharma het voor het zeggen heeft? Nee, natuurlijk niet. Maar het betekent wel dat het systeem prikkels kent die niet altijd in het belang van de patiënt werken.
Artsen krijgen voorlichting van farmaceutische bedrijven, congressen worden gesponsord, onderzoek wordt gefinancierd door pharma. Niet illegaal, niet per se immoreel, maar wel... laten we zeggen: niet ideaal voor onafhankelijke besluitvorming.
De Kenniskloof: Ze Hebben Het Gewoon Nooit Geleerd
En nu komt het eigenlijk een beetje zielige deel. Veel huisartsen hebben in hun opleiding minimale scholing gekregen over leefstijlfactoren die menstruatieklachten beïnvloeden.
Het is niet zozeer dat ze niet willen helpen. Ze weten vaak gewoon niet hoe.
Onderwerpen die vaak onderbelicht blijven in de opleiding:
- Hoe voeding hormonale balans beïnvloedt (spoiler: enorm)
- De relatie tussen stress en cyclus (cortisol en oestrogeen zijn geen vrienden)
- Welke vormen van beweging helpen en welke averechts werken
- De rol van slaap en circadiaanse ritmes in hormonale regulatie
- Hoe het darmmicrobioom oestrogeen metaboliseert
Dit zijn geen zweverige randonderwerpen. Dit is fundamentele fysiologie. Maar het krijgt in de opleiding vaak veel minder aandacht dan, bijvoorbeeld, welke antibiotica je bij welke infectie voorschrijft.
Mijn Onderzoek: Wat Vrouwen Echt Zeggen
Uit mijn onderzoek onder 135.000 vrouwen blijkt dat 94% verlangt naar rust tijdens de zwaarste dagen van hun menstruatie. Niet als zwaktebod. Niet uit luiheid. Maar omdat hun lichaam dat simpelweg nodig heeft.
Toch krijgen ze van hun huisarts vaak te horen:
- "Sporten helpt juist" (ja, maar niet op de dag voor en de eerste dag van je menstruatie als je het gevoel hebt dat je ingewanden worden uitgewrongen)
- "Probeer door te werken" (want presteren is belangrijker dan luisteren naar je lichaam)
- "Iedereen heeft dit" (nee, niet iedereen heeft dit in deze mate)
Het probleem is niet dat huisartsen gemene mensen zijn. Het probleem is dat ze vaak niet de tools, kennis of tijd hebben om echt te helpen.
Tijd: De Grote Vijand
Laten we ook even realistisch zijn: een gemiddeld consult duurt 10 minuten. In die 10 minuten moet een huisarts:
- Luisteren naar de klacht
- Vragen stellen
- Mogelijk onderzoek doen
- Een diagnose stellen
- Een behandelplan maken
- Alles documenteren
Als je echt goed wilt uitzoeken wat er aan de hand is met iemands menstruatiecyclus – voeding, stress, slaap, leefstijl, medische voorgeschiedenis – dan heb je meer tijd nodig. Veel meer.
Maar die tijd is er vaak niet. En dus grijpen veel huisartsen naar de snelle oplossing: pillen.
Peter de Vroed: Waarom Ik Hier Zo Over Doorga
Als cyclustherapeut en onderzoeker heb ik de afgelopen 11 jaar diep in deze materie gedoken. Niet omdat ik dacht dat ik alles beter wist dan artsen. Maar omdat ik zag dat er een enorme kloof was tussen wat vrouwen ervaren en wat de zorg biedt.
In mijn praktijk zie ik vaak vrouwen die:
- Jarenlang hebben gehoord dat hun klachten normaal zijn
- Meerdere soorten pillen hebben geprobeerd
- Eindelijk bij mij komen omdat ze "iets anders willen proberen"
En weet je wat? In veel gevallen helpt een aanpak gericht op leefstijl, voeding en stressmanagement enorm. Niet altijd. Niet voor iedereen. Maar vaak genoeg om te weten: er zijn meer wegen naar verlichting dan alleen medicatie.
Wat Zou Er Moeten Veranderen?
Oké, genoeg geklaagd. Wat zouden huisartsen (en het systeem eromheen) anders kunnen doen?
1. Ontwikkel Duidelijke NHG-Richtlijnen
Maak een classificatiesysteem voor menstruatieklachten. Een soort menstruatie-EHBO waarin staat:
- Dit is groen (vervelend maar normaal)
- Dit is oranje (vraagt aandacht en mogelijk interventie)
- Dit is rood (doorverwijzen naar specialist)
BTW. Dit classificatiesysteem is er al. Samen met artsen gynaecologen en specialisten is er een menstuatietest ontwikkeld die je gratis kunt doen. https://hormoon-centrum-your-chatbot-webapp.vercel.app/menstruatie-instituut/test
2. Bijscholing Over Leefstijlfactoren
Maak leefstijlgeneeskunde onderdeel van de reguliere bijscholing. Niet als 'alternatief gedoe' maar als kerncompetentie. Want voeding, beweging, slaap en stress hebben enorme invloed op hormonale gezondheid.
3. Tijd voor Diagnostiek
Voordat de receptenblok wordt getrokken: bloedprikken (ijzer, vetzuren, vitamine D, schildklier), voedingsanamnese doen, stressinventarisatie maken. Begrip krijgen van het hele plaatje.
4. Betere Doorverwijzing
Weten wanneer je moet zeggen: "Dit gaat mijn expertise te boven, je gaat naar specialist X." En dan niet alleen naar de gynaecoloog, maar eventueel ook naar een diëtist, psycholoog of complementaire behandelaar.
5. Samenwerking Met Complementaire Zorg
Ik weet het, dit voelt voor veel reguliere artsen als vloeken in de kerk. Maar cyclustherapeuten, orthomoleculair therapeuten, hormoontherapeuten en anderen hebben vaak waardevolle expertise op het gebied van leefstijl en hormonale balans.
Samenwerking betekent niet je eigen expertise opgeven. Het betekent: verschillende invalshoeken combineren voor het beste resultaat.
De Rol van Patiënten Zelf
En vrouwen? Die moeten ook hun verantwoordelijkheid nemen. Niet alles slikken wat de huisarts zegt. Vragen stellen. Aandringen op onderzoek. Een second opinion vragen als het niet klopt.
Ja, dat is lastig. Ja, je wilt je huisarts niet beledigen. Maar jouw gezondheid is belangrijker dan beleefdheid.
Tot Slot: Het Begint Met Erkenning
Huisartsen zijn geen monsters. Ze doen vaak hun best binnen een systeem dat hen beperkt. Maar het systeem moet veranderen. En dat begint met erkenning:
Erkenning dat "het hoort erbij" vaak een dooddoener is. Erkenning dat pillen niet altijd de oplossing zijn. Erkenning dat er meer kennis nodig is over leefstijl en hormonale gezondheid. Erkenning dat 10 minuten soms gewoon te kort is.
Volgende week: deel 2 van deze reeks, waarin we het hebben over specialisten en gynaecologen. Want als de huisarts je eindelijk doorverwijst, wat gebeurt er dan?
Over Peter de Vroed En Anke Verhagen
Peter de Vroed en Anke Verhagen zijn cyclustherapeuten, onderzoekers en oprichters van het Menstruatie Voorlichtingsinstituut en Your Health Huddle. Met 11 jaar ervaring in menstruatiegezondheid en onderzoek onder 135.000 vrouwen, helpt Peter therapeuten en coaches hun praktijk te professionaliseren en Anke vrouwen op weg om te leven naar hun eigen ritme. Samen geven ze workshops tot op het niveau van aankomend artsen, de Verenigde naties, WHO, Unicef, UNFPA, ministeries en multinationals. Hun missie: een maatschappij waarin vrouwen kunnen leven volgens hun natuurlijke ritme.
Wil je meer weten over cyclisch leven en menstruatiegezondheid? Volg ons dan op LinkedIn of bezoek men-struatie.nk of yourhealthhuddle.com
#menstruatie #vrouwengezondheid #huisarts #cyclustherapeut #peterdevroed #hormonenbalans #leefstijlgeneeskunde #complementairezorg
