Conditionering en Natuur
Als baby komen we op aarde met in ons DNA de programmering van onze mogelijkheden, zeg maar onze ‘blauwdruk’ van wie we zouden kunnen zijn en worden. Tegelijkertijd echter zijn wij op het moment van onze geboorte volstrekt hulpeloos en volledig afhankelijk van onze omgeving. Krijgen we geen aandacht, voeding en liefde, dan sterven we.
Hier begint het spel tussen onze ‘natuur’ en onze ‘conditionering’. Tot ongeveer ons achtste levensjaar worden we (of we het nu willen of niet)geprogrammeerd door onze omgeving. Het sterkst door onze moeder, dan door vader, overige gezinsleden, vrienden en school. We leren te ‘overleven’ in een wereld die we niet begrijpen als klein kind.
We ontwikkelen allerlei verdedigingsmechanismen als: angst, depressie, valse hoop, valse macht, ontkenning van behoeften. Ze zijn het duidelijkst te herkennen aan specifieke gevoelens – angst en depressie – en zinnen die je in je hoofd hoort als: ”Ik deug niet, ik ben niet goed genoeg, ik doe er niet toe, als ik nu maar heel veel aandacht geef, dan…., als zij nou beter naar mij geluisterd hadden, dan zou ik me nu niet zo klote voelen…, mij raken ze niet, ik heb helemaal niks nodig, ik sta overal boven.”
Als kind zijn deze verdedigingsmechanismen nuttig. Ze maken dat we kunnen omgaan met een wereld die we niet snappen. Als baby begrijpen we niet waarom mama niet komt als we honger hebben en huilen. Als kleuter begrijpen we niet waarom ‘ons zusje’ meer aandacht krijgt dan wij. Dan helpen die mechanismen ons de dag door te komen, we verdringen de pijn.
Als volwassene zitten die verdedigingsmechanismen ons danig in de weg. Wanneer iemand ons op een vergelijkbare manier benadert, kan die oude kind-pijn getriggerd worden.
Bijvoorbeeld: jouw partner geeft jou geen ruimte om jouw menstruatievloeiing te ondergaan en dat doet hij door te zeggen: “Flauwekul, daar moet je je gewoon overheen zetten.” Je reageert furieus en roept: ”Je ziet me niet, voor jou besta ik niet, jij bent een eigenwijze, egoïstische klootzak die alleen maar aan zichzelf denkt!” Dat raakt hem weer en hij antwoordt: “Jij bent gewoon een zielige trut die zich aanstelt. Alle vrouwen hebben hier last van en die klagen ook niet. Wordt eens volwassen!”
Of:
Je vertelt jouw partner dat jouw menstruatie een dag eerder is begonnen dan gepland. Hij reageert geërgerd: “Nee hé, dat komt mij nu totaal niet uit. Je weet dat ik een belangrijke afspraak heb vandaag en die kan ik nu natuurlijk afzeggen omdat jij wil dat ik voor je zorg vandaag.” Dat schiet bij jou in het verkeerde keelgat en zegt: “Daar kan ik toch niets aan doen? Je denkt alleen maar aan jezelf.”
Sommigen zullen wanneer ze bovenstaande dialogen lezen al hun irritatie voelen opkomen. Dat is ook afweer. Waarom? Feitelijk gebeurt er niets levensbedreigends. In het eerste dialoog wil hij gewoon geen ruimte geven, dat kan ontzettend vervelend zijn, maar het is niet levensbedreigend. Voor haar voelt het echter wél zo.
Dat gevoel is een aanduiding dat er meer aan de hand is. Dat er oude pijn is geraakt, die via het afweermechanisme wordt afgeweerd en zich omzet in hulpeloos gedrag of boosheid of depressie of….
Wanneer beide partners kennis hebben van deze patronen, dan kun je de technieken als boven beschreven gaan toepassen. Je kunt dan zeggen: “He lieverd, ik merk dat ik je geraakt heb. Waarin, waarmee heb ik je geraakt?” Als zij dan kan zeggen: “Nou, toen je zo keek en zei flauwekul…toen voelde ik me zo afgewezen en dat raakte een hele oude pijn.” Dan ontstaat er een dialoog en kun je op zoek gaan naar elkaars waarheid.
Wellicht vind je dan ook de ‘hogere’ weg, waarin er een heel nieuw begrip ontstaat. De voorbeelden in het boek: Men-Struatie, de GROTE ontkenning, om op een andere manier met menstruatie om te gaan, zijn ook ontstaan uit een bereidheid van beiden tot een vernieuwende dialoog.
Hoe doe je zoiets in de praktijk?
Communiceren kun je leren door oefening en dan niet door met zijn tweeën alleen te gaan oefenen. Je krijgt dan geen zicht op de triggers. Oefenen in groepen met derden erbij die hun ‘waarheid’ op jouw proces kunnen geven is een geweldige manier om heel snel de eigen ‘paar-patronen’ in beeld te krijgen.
Ook door te kijken hoe een dergelijke communicatie bij een ander stel verloopt is ontzettend leerzaam. Een goede basis voor de oefening is de workshop Man-Vrouw communicatie. Daarin wordt specifiek op deze communicatie methodieken getraind. Er zijn regelmatige ‘terugkomdagen’ om de communicatie in een veilige omgeving te blijven oefenen.
Samenvatting en conclusie
Willen we als vrouwen en mannen naar de gewenste situatie van rust en ruimte rond de menstruatieperiode van de vrouw komen, dan zullen we met elkaar daarover moeten communiceren.
Struikelblokken zijn dat mannen het zelf nooit kunnen ervaren en er veel minder ‘verbinding’ mee hebben. Zij in de communicatie veelal defensief communiceren in plaats van samenwerkend/verbindend. En dat onder onze communicatie allerlei verdedigingsmechanismen zitten, die zijn ontstaan in onze jeugd en die tijdens de communicatie ‘getriggerd’ kunnen worden.
Oefening baart kunst. Door in groepen of door gezamenlijke coaching te oefenen worden patronen zichtbaar en omkeerbaar. Door je te verdiepen in je ‘triggers’ kun je reageren van wat er nu is, in plaats van te reageren van wat er was in je verleden.
